LUXEMBURG (ANP) - De controle op de uitgaven uit het Europese coronaherstelfonds is niet waterdicht. Daardoor dreigt volgens de Europese Rekenkamer1 (ERK) "een gebrek aan verantwoording" over de besteding van geld van de EU-burgers.
Het coronaherstelfonds werd medio 2020 in allerijl opgericht om de lidstaten sneller over de economische klap van de covid-19-pandemie heen te helpen. De EU-leiders kwamen overeen de benodigde miljarden door de Europese Commissie2, het dagelijks EU-bestuur, te laten lenen op de kapitaalmarkten, met garanties van de lidstaten. Het ging om ruim 800 miljard euro. "Burgers zullen alleen vertrouwen hebben in nieuwe EU-financieringsmethoden als zij ervan op aan kunnen dat hun geld goed wordt besteed", zegt ERK-voorzitter Tony Murphy.
De lidstaten krijgen de subsidies en leningen alleen onder strikte voorwaarden. Zo moeten ze hervormingen in hun land doorvoeren die voor een groot deel zijn gericht op duurzaamheid en digitale ontwikkeling. De afspraken daarover zijn vastgelegd in nationale herstelplannen. De commissie betaalt in delen uit, steeds nadat een lidstaat bepaalde afgesproken mijlpalen en streefdoelen heeft gehaald en dan een betalingsverzoek indient.
Volgens de rekenkamer is er tot nu toe 144 miljard euro aan elf lidstaten uitgekeerd. Nederland, dat als allerlaatste een herstelplan indiende, heeft nog geen geld ontvangen. Het mag rekenen op 4,7 miljard euro aan subsidies.
De commissie controleert het halen van de mijlpalen op basis van gegevens die de lidstaten zelf aanleveren. Ze moeten zelf risico's op fraude of dubbele betalingen controleren en ook naleving van EU-regels voor bijvoorbeeld overheidsopdrachten en staatssteun laat Brussel aan de lidstaten over. Bij andere EU-programma’s is die naleving voorwaarde voor uitbetaling maar bij het herstelfonds niet.
Volgens de ERK-controleurs is er dan ook sprake van "een zekerheids- en verantwoordingskloof" voor de uitgaven uit het herstelfonds. De rekenkamer vraagt de Europese Commissie om die kloof te dichten.
Delen
- 1.De Europese Rekenkamer controleert of de financiële middelen van de Europese Unie correct worden gebruikt en op een efficiënte manier worden ingezet. De Rekenkamer onderzoekt de financiële verslagen van alle Europese instellingen. Zij is het financiële geweten van Europa dat erop toeziet dat de burgers 'waar voor hun geld krijgen'.
- 2.Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden. Momenteel zijn er 26 Eurocommissarissen. In principe is er voor iedere lidstaat één. Samen vormen zij het college van Eurocommissarissen. De Eurocommissarissen moeten het belang van de Europese Unie als geheel behartigen, niet dat van hun eigen land.