gewijzigd
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie raadt de EU-landen aan om Oekraïne kandidaat-lid van de unie te maken. Wel moet Oekraïne nog aan een aantal voorwaarden voldoen voor het echte overleg kan beginnen dat op het lidmaatschap voorbereidt, is het advies van de commissie. Het oordeel weegt zwaar voor de lidstaten, die op hun top volgende week over de kandidatuur willen beslissen.
Ook Moldavië, dat zich eveneens bedreigd voelt door het oprukkende Rusland, mag van de commissie kandidaat-lid worden. Dat land heeft wel nog meer huiswerk dan Oekraïne. Georgië is nog minder ver, vindt het dagelijks bestuur van de EU. Dat land komt pas in aanmerking voor de kandidaat-status als het eerst een aantal hervormingen heeft doorgevoerd.
Het stempel van kandidaat-lid van de EU is een vurige wens van Oekraïne, al helemaal sinds Rusland het land binnenviel. Ook al gaat het, mede door die verwoestende oorlog, jaren of zelfs decennia duren voor Oekraïne volwaardig lid van de unie zal zijn.
Ook voor de oorlog voldeed Oekraïne bij lange na niet aan de eisen die voor EU-lidmaatschap gelden. Zo moet het land nog veel doen om corruptie terug te dringen en de democratie en de rechtsstaat te versterken. Er moeten nog veel Europese regels worden ingevoerd en de Oekraïense economie is nog niet klaar voor de Europese interne markt, al is Oekraïne de afgelopen jaren meer en meer met de EU verstrengeld geraakt.
Kandidaat-leden moeten stap voor stap aan die voorwaarden voldoen en krijgen daarbij begeleiding en financiële steun. Wanneer Oekraïne en Moldavië aan die weg zouden kunnen beginnen laat de commissie in het midden.
Om kandidaat-lid te worden hebben Oekraïne en Moldavië de instemming nodig van alle 27 huidige lidstaten. Nederland, maar ook Denemarken, Zweden en Portugal spraken eerder bedenkingen uit. Onder anderen de Denen klinken de laatste dagen welwillender, zeker sinds de drie grootste lidstaten Duitsland, Frankrijk en Italië donderdag hun gewicht achter de Oekraïense kandidatuur schaarden.
Een belangrijk bezwaar dat Nederland steeds aanvoerde, dat het oneerlijk zou zijn om ruim baan te maken voor Oekraïne tegenover kandidaat-landen die al jaren in de wachtkamer zitten, lijkt ook minder krachtig. Zeker drie van hen, Montenegro, Albanië en Noord-Macedonië, hebben Oekraïne afgelopen week hun steun betuigd. De Europese Commissie heeft bovendien goede hoop dat het "een kwestie is van dagen" voor het oponthoud voor Noord-Macedonië en Albanië uit de weg kan worden geruimd.
Oekraïne en Moldavië moeten de weg naar het EU-lidmaatschap "volgens het boekje" afleggen, onderstreept commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Ze probeert, in het geel-blauw van zowel de Europese als de Oekraïense vlag gestoken, zo een andere zorg te sussen. Voor de nieuwe aspirant-leden gelden dezelfde eisen als voor anderen. Ze vorderen alleen als ze vooruitgang boeken en kunnen hun status zelfs weer verliezen als ze in plaats daarvan afglijden.
Niettemin loodste de EU Oekraïne, sinds het onmiddellijk na de Russische invasie het EU-lidmaatschap aanvroeg, in recordtijd in de richting van de kandidaat-status. Ondanks waarschuwingen van Nederland de toetredingsprocedure niet politiek te maken maar een kwestie van nuchtere, feitelijke beoordeling te laten. Soms moeten schema's echter wijken voor strategische overwegingen, klinkt het meer en meer in Brussel.
Verwant nieuws
Meer over ...