BRUSSEL (ANP) - Het moet moeilijker worden om kiezers te bespelen met stiekeme, op maat gemaakte politieke reclame, vindt de Europese Commissie. Bij politieke advertenties moet voortaan worden vermeld wie daar achter zit en hoeveel er voor is betaald, als het aan de commissie ligt.
Advertenties op bijvoorbeeld Facebook en andere sociale media kunnen een kwalijke rol spelen in verkiezingen, constateert het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Politici, partijen en belangengroepen bombarderen kiezers van wie ze weten dat ze daarvoor ontvankelijk zijn met eenzijdige, gekleurde of ronduit misleidende informatie. Zo ging het bijvoorbeeld mis bij de Amerikaanse presidentsrace tussen Donald Trump en Hillary Clinton en bij het brexitreferendum, maar ook bij veel andere recente verkiezingen. Kiezers krijgen soms haast enkel nog informatie uit een bepaalde hoek onder ogen, en hebben volgens onderzoekers geregeld geen idee van wie die komt.
"Verkiezingen mogen geen wedstrijd zijn met vuile en ondoorzichtige methoden", zegt Eurocommissaris Vera Jourová (Transparantie en Waarden). Mensen moeten volgens haar weten wat ze voor zich hebben, waarom hen dat wordt voorgeschoteld en of echt zoveel mensen het delen. Dat een politieke partij dat bericht bijvoorbeeld speciaal heeft gemaakt om twijfelaars over vaccinatie te bereiken, of om potentiële relschoppers op te jutten. Of met nepvolgers de indruk wil wekken dat het veel losmaakt.
Zonder uitdrukkelijke toestemming van de gebruiker mag informatie als diens geslacht, religieuze overtuiging of seksuele voorkeur niet meer worden gebruikt voor gerichte boodschappen, stelt Jourová voor. Voor berichten van politieke partijen en vakbonden aan hun leden blijft wel ruimte.
De commissie wil dat de nationale privacywaakhonden de wet gaan handhaven. Zij kunnen bijvoorbeeld reclamebureaus beboeten die er een loopje mee nemen.
Europarlementariër Paul Tang (PvdA) vindt de voorstellen deels onvoldoende. "We moeten niet alleen inzetten op transparantie, maar gepersonaliseerde advertenties in de laatste maand voor de verkiezingen verbieden", zegt hij. Bas Eickhout (Groen Links) meent dat donaties van bedrijven aan politieke partijen moeten worden verboden. In het verleden namen diverse fracties in het EU-parlement volgens hem geld aan van multinationals als Google en Uber.
Als het EU-parlement en de lidstaten instemmen met de regels worden ze voor de Europese verkiezingen in 2024 van kracht.
Meer over ...
