De Raad verlengt zijn 2 missies in Somalië in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB). Ook Operatie Atalanta wordt verlengd. EUCAP Somalia, de EU-missie voor civiele capaciteitsopbouw, EUTM Somalia, de militaire opleidingsmissie van de EU, en operatie Atalanta, de uitvoerende militaire maritieme operatie van de EU, zullen lopen tot en met 31 december 2022.
De beslissing werd genomen in het kader van de holistische en gecoördineerde strategische evaluatie van de GVDB-inzet in Somalië en de Hoorn van Afrika. Het doel is de respons van de EU op de veranderende veiligheidscontext te consolideren en te versterken en haar rol als veiligheidsleverancier te verbeteren.
Operatie Atalanta is succesvol gebleken bij de bestrijding van piraterij voor de kust van Somalië. Daarom is de operatie uitgebreid met een aantal secundaire uitvoerende taken voor de bestrijding van wapen- en drugssmokkel en niet-uitvoerende taken in verband met het monitoren van illegale activiteiten op zee. Met dit mandaat zal operatie Atalanta helpen bij de uitvoering van het VN-wapenembargo tegen Somalië, en de strijd tegen Al-Shabaab en zijn financieringsstromen ondersteunen. Deze aanpassingen zijn ook een aanvulling op de kerntaak van Atalanta om piraterij en gewapende overvallen op zee voor de kust van Somalië te ontmoedigen, te voorkomen en te bestrijden. Deze moeten de vrijheid van scheepvaart garanderen en de schepen van het Wereldvoedselprogramma en andere kwetsbare scheepvaart naar Somalië beschermen. Door de uitbreiding van de taken en het geografische toepassingsgebied van de operatie kan de EU de bredere regionale maritieme veiligheidsarchitectuur verder uitbouwen. Dit gebied strekt zich nu uit van de Rode Zee over Bab el Mandeb tot het westelijk deel van de Indische Oceaan.
In Somalië wordt het GVDB-optreden van de EU uitgebreid om de opbouw van Somalische veiligheidstroepen en -instellingen te ondersteunen. Die moeten de veiligheidsverantwoordelijkheden van de missie van de Afrikaanse Unie in Somalië (Amisom) geleidelijk overnemen, conform het herziene Somalische transitieplan. EUCAP Somalia en EUTM Somalia zullen de ontwikkeling van Somalische capaciteiten en mogelijkheden ondersteunen met strategisch advies, begeleiding en opleiding, in combinatie met steun voor uitrusting die door de EU wordt gefinancierd. De 2 missies blijven steun verlenen voor de opbouw van democratische, duurzame en verantwoordelijke Somalische veiligheidsinstellingen en -strijdkrachten, die handelen naar de letter van de wet en onder civiel toezicht staan.
Door de sterkere koppeling tussen het GVDB-optreden ter land en ter zee kan EUCAP Somalia zich in Somaliland en Puntland blijven inzetten voor de versterking van de Somalische maritieme rechtshandhavingscapaciteit op federaal en regionaal niveau. De missie zal Somalië ook bijstaan bij de versterking van de politiecapaciteit, onder meer door de ontwikkeling van de Federale Darwish en de versterking van het nationaal centraal bureau van Interpol in Mogadishu.
Met behoud van de 3 pijlers advies, begeleiding en opleiding, zal EUTM Somalia haar opleidingen heroriënteren op ondersteunende functies, die van vitaal belang zijn voor de geleidelijke overname door Amisom. De missie zal verder inzetten op de ontwikkeling van een functioneel en doeltreffend Somalisch opleidingssysteem dat het nationale leger voorziet van de beleidsinstrumenten, procedures, deskundigheid en ervaring om de opbouw van zijn troepenmacht zelf te beheren. EUTM Somalia zal ook een mechanisme voor kennisbeheer opzetten om de prestaties van de door de EUMT opgeleide eenheden beter te kunnen bijhouden.
Achtergrond
Operatie Atalanta
Operatie Atalanta werd eind 2008 opgezet als reactie op de toenemende piraterij in het westelijk deel van de Indische Oceaan. Sindsdien heeft de operatie enorm geholpen bij de bestrijding van piraterij en de bescherming van de schepen van het Wereldvoedselprogramma (WFP), de missie van de Afrikaanse Unie in Somalië (Amisom) en andere kwetsbare scheepvaart. De operatie ontmoedigt, voorkomt en bestrijdt piraterij en gewapende overvallen op zee, en vermindert zo de dreiging voor de internationale zeevaart. Daarnaast heeft de operatie toezicht gehouden op de visserijactiviteiten voor de kust van Somalië en heeft ze andere GVDB-missies van de EU en internationale organisaties ondersteund die zich inzetten voor de maritieme veiligheid en capaciteit in de regio.
Het operationeel hoofdkwartier van de EU is gevestigd in Rota (Spanje) en het Centrum voor maritieme beveiliging - Hoorn van Afrika (MSCHOA) is gevestigd in Brest (Frankrijk). De operationeel commandant is generaal-majoor Antonio Planells Palau.
EUCAP Somalia
EUCAP Somalia ging in juli 2012 van start als EUCAP Nestor en draagt bij tot de totstandbrenging en de opbouw van maritieme civiele rechtshandhavingscapaciteit in Somalië, waaronder Somaliland.
EUCAP Somalia versterkt deze capaciteit door de federale en regionale autoriteiten te ondersteunen bij het opstellen van wetgeving, door de strafrechtketen op maritiem gebied te versterken en beleidsadvies te verstrekken aan het ministerie van binnenlandse veiligheid en de politie. De missie ondersteunt de ontplooiing van kustwacht- en maritieme politietaken in en rond de belangrijkste Somalische havens, en verleent aanvullende bijstand voor de bredere ontwikkeling van de politie.
Het hoofdkwartier van de missie bevindt zich momenteel in Mogadishu en staat onder leiding van missiehoofd Chris Reynolds.
EUTM Somalia
EUTM Somalia voert haar mandaat uit volgens 3 pijlers: opleiding, begeleiding en strategisch advies aan het Somalische nationale leger. Met deze laatste verlenging begint de missie aan haar 7e mandaat sinds de start in april 2010. Door de jaren heen heeft de opleidingsmissie van de EU meer taken gekregen, en meer recent ondersteunt zij de ontwikkeling van een Somalisch opleidingssysteem.
Het militair plannings- en uitvoeringsvermogen (MPCC) is op strategisch niveau verantwoordelijk voor de operationele planning en uitvoering van deze missie. De commandant van de missiestrijdkrachten is brigadegeneraal Fabiano Zinzone.