Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC), gepubliceerd op woensdag 7 maart 2018.

Vandaag publiceert de Europese Commissie haar jaarlijkse analyse van de economische en sociale situatie in de lidstaten, met inbegrip van de vooruitgang bij de uitvoering van de landspecifieke aanbevelingen en een beoordeling van mogelijke onevenwichtigheden.

De Europese economie groeit sterk en de positieve economische vooruitzichten gaan gepaard met een verbeterde arbeidsmarkt en sociale situatie. Daarin komen de hervormingen die de lidstaten in de afgelopen jaren hebben doorgevoerd tot uitdrukking en ligt een kans om de veerkracht van de economieën en samenlevingen van de EU verder te versterken. Het herstel komt echter niet iedereen in de samenleving in gelijke mate ten goede en structurele zwakheden belemmeren de groei en convergentie in sommige lidstaten. Daarom moeten de EU-landen dit momentum gebruiken om de fundamenten van hun economie verder te versterken.

In de 27 landverslagen van vandaag (voor alle lidstaten behalve Griekenland, waarvoor een macro-economisch aanpassingsprogramma geldt) geven de diensten van de Commissie een analyse van de economische en sociale situatie in de lidstaten, met inbegrip van de vooruitgang die in de loop der jaren is geboekt bij de tenuitvoerlegging van de landspecifieke aanbevelingen. Deze analyse bouwt voort op een intensieve dialoog op technisch en politiek niveau met de lidstaten en met belanghebbenden op alle niveaus als onderdeel van het Europees semester voor beleidscoördinatie.

Voor 12 lidstaten die afgelopen november voor een diepgaande evaluatie zijn geselecteerd, bevatten de landverslagen een beoordeling van mogelijke macro-economische onevenwichtigheden en het pakket bevat een actualisering van de indeling van landen in het kader van de zogenaamde procedure voor macro-economische onevenwichtigheden.

Voor het eerst wordt in de landverslagen bijzondere nadruk gelegd op de integratie van de prioriteiten van de in november 2017 afgekondigde Europese pijler van sociale rechten. Dit jaar wordt specifiek de focus gelegd op de analyse van de vaardighedenproblematiek en de werking van sociale vangnetten op nationaal niveau. Ook worden gegevens van het sociaal scorebord gebruikt om de arbeidsparticipatie- en sociale prestaties te volgen.

Onderhavig winterpakket van het Europees Semester 2018 volgt op de publicatie in november van de jaarlijkse groeianalyse 2018 en de aanbeveling over het economisch beleid voor de eurozone, waarin de prioriteiten voor het komende jaar op Europees niveau werden vastgesteld. Het verschuift nu de focus naar de nationale dimensie van het semester en biedt de basis voor de lidstaten om hun jaarlijkse nationale programma's tegen half april te ontwikkelen. Samen met de landverslagen zullen de nationale programma's de basis vormen voor de voorstellen van de Commissie voor de volgende ronde van landspecifieke aanbevelingen in mei.

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis, bevoegd voor de Euro en de Sociale Dialoog, ook verantwoordelijk voor Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie, legde de volgende verklaring af: "Sterke economieën zijn economieën die hun zwakke punten blijven aanpakken, zelfs in goede tijden. Nu de Europese economie in het snelste tempo sinds tien jaar groeit, is dit precies wat onze strategie zou moeten zijn, zowel op EU- als op nationaal niveau".

Commissaris Pierre Moscovici, bevoegd voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, legde de volgende verklaring af: "Elf EU-landen ondervinden nog steeds macro-economische onevenwichtigheden, waardoor zij kwetsbaar zijn voor schokken. Vandaag stelt de Europese Commissie vast dat deze onevenwichtigheden worden gecorrigeerd dankzij de lopende hervormingen en het economisch herstel, waardoor Europa sterker wordt. Dit is goed nieuws! Het aantal landen in deze procedure is sinds de crisis gedaald en vandaag belonen wij de vooruitgang in Bulgarije, Frankrijk, Portugal en Slovenië met een positieve verandering van categorie. Er zijn meer inspanningen nodig in alle landen. Voor miljoenen Europeanen blijft het leven een dagelijkse strijd, en daarom moeten alle regeringen meer doen om ongelijkheid, werkloosheid en werkonzekerheid aan te pakken.”

Commissaris Marianne Thyssen, verantwoordelijk voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit, legde de volgende verklaring af: “Met de afkondiging van de Europese pijler van sociale rechten hebben wij investeren in vaardigheden, verminderen van ongelijkheden, sociale rechtvaardigheid en inclusieve groei bovenaan op de agenda gezet. Wij moeten nu de prestaties van de lidstaten met betrekking tot de beginselen en rechten die in de pijler zijn opgenomen, volgen om deze op het terrein te realiseren."

Voortgang bij de uitvoering van de landspecifieke aanbevelingen

Zoals elk jaar wordt in de landverslagen beoordeeld in hoeverre de lidstaten vooruitgang hebben geboekt bij het aanpakken van hun voornaamste economische en sociale uitdagingen en bij het uitvoeren van de eerdere landspecifieke aanbevelingen. Als we kijken naar de vooruitgang die in de loop der jaren is geboekt, hebben de lidstaten ten minste "enige vooruitgang" geboekt met betrekking tot meer dan twee derde van de aanbevelingen.

De tenuitvoerlegging van de hervormingen is op een aantal sleutelgebieden solide geweest. Sinds het begin van het Europees semester in 2011 hebben de lidstaten de meeste vooruitgang geboekt op het gebied van financiële diensten, budgettair beleid en budgettaire governance. Significante vooruitgang is ook geboekt op het gebied van het aanpakken van de toegang tot financiering, wetgeving inzake arbeidsbescherming en kaders voor arbeidsovereenkomsten. Voor alle lidstaten is in de landverslagen beleid uitgelicht.

Vandaag heeft de Commissie ook het werkprogramma 2018 voor het steunprogramma voor structurele hervormingen goedgekeurd, dat de lidstaten zal ondersteunen bij het doorvoeren van hervormingen, met name die welke in de landspecifieke aanbevelingen als prioritair zijn aangemerkt.

In 2018 zullen in 24 lidstaten meer dan 140 projecten worden gesteund.

Macro-economische onevenwichtigheden aanpakken

Afgelopen november is de Commissie diepgaande evaluaties gestart voor 12 lidstaten om na te gaan of zij macro-economische onevenwichtigheden ondervonden en hoe ernstig deze onevenwichtigheden waren. De 12 lidstaten die dit jaar diepgaand zijn geëvalueerd werden alle vorig jaar aangewezen als landen met onevenwichtigheden of buitensporige onevenwichtigheden. De Commissie heeft nu geconcludeerd dat 11 van de 12 onderzochte lidstaten onevenwichtigheden (8) of buitensporige onevenwichtigheden (3) kennen. De samenvatting van de diepgaande evaluaties is als volgt:

-

Kroatië, Cyprus en Italië ondervinden buitensporige economische onevenwichtigheden.
-

Bulgarije, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Nederland, Portugal, Spanje en Zweden ondervinden economische onevenwichtigheden. Voor Bulgarije, Frankrijk en Portugal is dit een stap beter dan de buitensporige onevenwichtigheden van vorig jaar.
-

Slovenië ondervindt niet langer economische onevenwichtigheden.

Voor Bulgarije en Portugal onderstreepte de Commissie dat verdere inspanningen nodig blijven om tot een duurzame correctie van de onevenwichtigheden te komen.

Europese pijler van sociale rechten

De sociale dimensie van het Europees semester is dit jaar verder verrijkt door integratie van de prioriteiten van de Europese pijler van sociale rechten. Ook maken de landverslagen gebruik van de gegevens die via het sociaal scorebord zijn verzameld om de arbeidsparticipatie- en sociale prestaties te volgen. Situaties en prioriteiten variëren natuurlijk, en de analyse houdt rekening met deze variatie. Aandachtspunten in sommige lidstaten zijn onder meer het aanbod van adequate vaardigheden, de aanhoudende arbeidsparticipatiekloof tussen mannen en vrouwen, de hoge arbeidsmarktsegmentatie en het risico op armoede onder werkenden, de lage impact van sociale overdrachten op armoedebestrijding, de trage loongroei en de ineffectieve sociale dialoog.

Wat nu?

De landverslagen bevatten de beoordeling door de Commissie van de situatie in elke lidstaat en een basis voor alle belanghebbenden om op verder te werken. De Raad moet nu de verslagen samen met de resultaten van de diepgaande evaluaties bespreken. De Commissie zal bilaterale vergaderingen met de lidstaten over hun verslag houden. De vicevoorzitters en leden van de Commissie zullen de lidstaten bezoeken om er regeringen, nationale parlementen, sociale partners en andere stakeholders te ontmoeten en de bevindingen van de verslagen te bespreken.

De volgende stap voor de lidstaten is dat zij tegen half april hun economische en sociale beleidsprioriteiten in hun nationale hervormingsprogramma's en stabiliteits- en/of convergentieprogramma's (waarin begrotingsprioriteiten worden vastgesteld) presenteren in het licht van de vastgestelde uitdagingen, waarbij ook rekening wordt gehouden met de prioriteiten van de jaarlijkse groeianalyse 2018 en de aanbeveling over het economisch beleid voor de eurozone. De Commissie beveelt aan deze programma's op te stellen met steun van de nationale parlementen en de belangrijkste stakeholders, zoals de sociale partners, regionale en lokale autoriteiten en organisaties van het maatschappelijk middenveld, al naar het geval.

De Commissie zal later in mei met een nieuw pakket landspecifieke aanbevelingen komen.

Achtergrond

Het wintersemesterpakket maakt deel uit van de jaarlijkse cyclus van beleidscoördinatie op EU-niveau, het Europees semester. Het volgt op de publicatie in november van de jaarlijkse groeianalyse 2018 en de aanbeveling voor de eurozone, waarin de prioriteiten voor het komende jaar op Europees niveau zijn vastgesteld. Het verschuift nu de aandacht naar de nationale dimensie van het Europees semester.

Het is gebaseerd op de meest recente gegevens van de tussentijdse economische winterprognoses 2018 van de Commissie en bouwt voort op de analyses en aanbevelingen van het najaarspakket 2017 van het Europees semester. De landverslagen bieden de onderbouwing voor de lidstaten om tegen half april hun nationale programma's te ontwikkelen en voor de komende landspecifieke aanbevelingen van de Commissie later in het voorjaar.

Verdere informatie

Memo: Winterpakket van het Europees semester

Landverslagen

Overkoepelende mededeling over de landverslagen

Specifieke monitoringverslagen in het kader van de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden

Jaarlijks werkprogramma 2018 voor het steunprogramma voor structurele hervormingen

Jaarlijkse groeianalyse 2018

Waarschuwingsmechanismeverslag 2018

Aanbeveling voor de eurozone 2018

Ontwerp van het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid 2018

Europese pijler van sociale rechten

Visuele presentatie van de cyclus van het Europees semester