De Commissie bepaalt de economische en sociale prioriteiten van de EU voor het komende jaar, doet een beleidsaanbeveling voor de eurozone en rondt de beoordeling af van de ontwerpbegrotingsplannen van de eurozonelanden
De cyclus van het Europees semester 2018 voor economische, budgettaire en sociale beleidscoördinatie gaat opnieuw van start tegen de achtergrond van robuuste economische activiteit in de eurozone en de EU, een recordaantal banen en werkloosheidscijfers die dalen tot het niveau van voor de crisis. De in alle lidstaten stevig aantrekkende groei moet nu worden bestendigd en iedereen in onze samenleving voordelen opleveren. Naast het voeren van een verantwoord begrotingsbeleid moeten met structurele hervormingen de voorwaarden worden geschapen om investeringen te blijven stimuleren en reële loongroei te creëren ter ondersteuning van de binnenlandse vraag. Dit pakket is gebaseerd op de najaarsprognoses 2017 van de Commissie en bouwt voort op de prioriteiten van voorzitter Juncker in zijn Staat van de Unie van 2017. Het is ook geïnspireerd door de onlangs op de sociale top van Göteborg afgekondigde Europese pijler van sociale rechten.
Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter van de Commissie voor de Euro en de Sociale Dialoog: “Ondanks alle hervormingen van de afgelopen jaren is Europa's Economische en Monetaire Unie (EMU) nog altijd niet af. Daarom moeten we nu tijdens de voorspoedige jaren onze EMU verder versterken en onze economieën veerkrachtiger en inclusiever maken. Volgende maand komen wij met voorstellen om de EMU verder te versterken. Het verstevigen van de EMU-architectuur neemt de noodzaak van een gezond begrotings-, economisch en sociaal beleid op nationaal niveau echter niet weg. Dit is het belangrijkste doel van het Europees semester. Vandaag leveren wij de adviezen over de ontwerpbegrotingsplannen en vragen wij de lidstaten waar het stabiliteits- en groeipact niet nageleefd dreigt te worden de nodige maatregelen te nemen om hun begrotingstraject aan te passen.”
Marianne Thyssen, commissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit, toont zich verheugd over het akkoord: “Slechts enkele dagen na de sociale top en de afkondiging van de Europese pijler van sociale rechten presenteren wij een Europees semester dat de pijler in de praktijk omzet, voor een hernieuwde convergentie in de richting van betere arbeids- en leefomstandigheden tussen en binnen de lidstaten.”
Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane: “De economie van de eurozone kent haar snelste groei in tien jaar en het gemiddelde tekort zal volgend jaar dalen tot minder dan 1 % van het bbp, van meer dan 6 % in 2010. Toch blijven verschillende lidstaten hoge overheidsschulden torsen, die hen belemmeren te investeren in de toekomst. Die landen moeten deze kans aangrijpen om hun overheidsfinanciën verder te versterken, ook in structurele zin, terwijl landen met ruimte op de begroting deze moeten gebruiken om investeringen te ondersteunen in het belang van hun burgers.”
De economische groei wint aan kracht en de economie van de eurozone is mooi op weg haar snelste groei in een decennium te bereiken. De goede prestaties worden aangedreven door een veerkrachtige particuliere consumptie, robuustere groei in de hele wereld en een afnemende werkloosheid. De economieën van alle lidstaten groeien en hun arbeidsmarkten verbeteren, maar de lonen stijgen slechts langzaam. Daarnaast wordt weer meer geïnvesteerd dankzij gunstige financieringsvoorwaarden en groter economisch optimisme, nu de onzekerheid is afgenomen. De overheidsfinanciën van de landen van de eurozone zijn er veel beter aan toe. Omdat de economische cyclus verschilt van lidstaat tot lidstaat wordt in de huidige richtsnoeren benadrukt dat een correct evenwicht is vereist tussen het ondersteunen van de economische groei en het verzekeren van houdbare overheidsfinanciën, met name door de hoge schuldniveaus terug te dringen.
Jaarlijkse groeianalyse 2018
Voortbouwend op eerdere richtsnoeren en rekening houdend met de verschillen tussen de lidstaten in de economische cyclus, worden de lidstaten in de jaarlijkse groeianalyse opgeroepen om investeringen te stimuleren als een manier om de groei te ondersteunen en de productiviteit en de groei op lange termijn te verhogen. De Commissie beveelt ook verdere structurele hervormingen aan die nodig zijn om de Europese economie stabieler, inclusiever, productiever en weerbaarder te maken. In begrotingsbeleid moet een passend evenwicht worden betracht tussen het verzekeren van houdbare overheidsfinanciën en het ondersteunen van de economische groei. Het terugdringen van de hoge schuldenlast en het herstellen van begrotingsbuffers moet een prioriteit blijven. Fiscale achterpoortjes sluiten, de samenstelling van de overheidsfinanciën kwalitatief verbeteren en beter gerichte uitgaven kunnen deze inspanning ondersteunen. Sociale rechtvaardigheid blijft een horizontale prioriteit en de beginselen en rechten van de Europese pijler van sociale rechten zullen voortaan worden geïntegreerd in het Europees semester.
Het waarschuwingsmechanismeverslag 2018
Het waarschuwingsmechanismeverslag is een integraal onderdeel van het Europees semester, gericht op het voorkomen of aanpakken van onevenwichtigheden die de goede werking van de economie van de lidstaten, de eurozone of de EU als geheel belemmeren. Op basis van de analyses in het waarschuwingsmechanismeverslag werd voorgesteld 12 landen in 2018 te onderwerpen aan een diepgaande evaluatie. Dit zijn dezelfde landen waar onevenwichtigheden zijn vastgesteld bij de vorige ronde in de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden (Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Italië, Nederland, Portugal, Slovenië, Spanje en Zweden). De Commissie zal de diepgaande evaluaties in februari 2018 presenteren in de landverslagen.
Ontwerp van gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid
Het ontwerp van het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid van dit jaar is de eerste editie waarin gebruik wordt gemaakt van het sociaal scorebord, dat is opgezet als een van de instrumenten voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten. De prestaties van de lidstaten werden beoordeeld op basis van 14 kernindicatoren. In het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid wordt ook rekening gehouden met hervormingen van het nationale beleid in het licht van de doelstellingen van de pijler.
In het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid wordt gewezen op aanhoudende verbeteringen op de arbeidsmarkt: sinds het aantreden van de huidige Commissie zijn ongeveer 8 miljoen extra banen gecreëerd. De werkloosheid blijft dalen en bedroeg 7,5 % (8,9 % in de eurozone) in augustus 2017, het laagste niveau sinds 2008. Het herstel van de arbeidsmarkt doet echter de lonen niet stijgen. In een aantal lidstaten liggen de besteedbare inkomens nog steeds onder het niveau van vóór de crisis.
Voorstel voor werkgelegenheidsrichtsnoeren
De werkgelegenheidsrichtsnoeren bevatten gemeenschappelijke prioriteiten en doelstellingen voor het nationale werkgelegenheidsbeleid en vormen de basis voor landspecifieke aanbevelingen. Het voorstel van dit jaar brengt de tekst in overeenstemming met de beginselen van de Europese pijler van sociale rechten, om het concurrentievermogen te verbeteren en Europa aantrekkelijker te maken om te investeren, banen van hoge kwaliteit te scheppen en de sociale cohesie te bevorderen.
Aanbeveling voor het economisch beleid van de eurozone
De Commissie beveelt een in grote lijnen neutraal begrotingsbeleid en een evenwichtige beleidsmix aan voor de eurozone als geheel. Dit moet investeringen helpen stimuleren en de kwaliteit en samenstelling van de overheidsfinanciën helpen verbeteren. In overeenstemming met de prioriteiten van de Commissie worden van de lidstaten ook meer inspanningen verlangd om maatregelen te treffen tegen agressieve fiscale planning.
De aanbeveling pleit tevens voor een beleid dat duurzame en inclusieve groei ondersteunt en zorgt voor meer veerkracht, evenwichtsherstel en convergentie. Prioriteit moet worden gegeven aan hervormingen die de productiviteit vergroten, het institutioneel kader en het ondernemingsklimaat verbeteren, investeringen faciliteren, het scheppen van hoogwaardige banen ondersteunen en de ongelijkheid terugdringen. De Commissie dringt bij de lidstaten aan op significante vooruitgang in de richting van de voltooiing van de interne markt, met name op het gebied van diensten. Lidstaten met tekorten op de lopende rekening of met een hoge buitenlandse schuld moeten streven naar hogere productiviteit, terwijl lidstaten met een overschot op de lopende rekening de lonen moeten doen stijgen en de binnenlandse vraag en investeringen moeten stimuleren.
De Commissie pleit voor hervormingen ter bevordering van gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt, eerlijke arbeidsomstandigheden, sociale bescherming en inclusie. Zij roept de lidstaten van de eurozone op om arbeid minder te belasten, met name voor gezinnen met een laag inkomen en tweede verdieners.
De aanbeveling roept op om te blijven werken aan de voltooiing van de bankenunie, wat betreft risicobeperking en risicodeling, onder meer door middel van een Europees depositoverzekeringsstelsel en door het gemeenschappelijk achtervangmechanisme voor het Gemeenschappelijk Afwikkelingsfonds operationeel te maken. Het Europees toezicht op financiële instellingen moet worden versterkt om een opeenhoping van risico's te vermijden. Ook moeten de niveaus van niet-renderende leningen sneller naar omlaag en moeten de kapitaalmarkten van de EU verder worden geïntegreerd en ontwikkeld om de toegang tot financiering, met name voor kleine en middelgrote ondernemingen, te vergemakkelijken.
Tot slot beveelt de Commissie aan snel vorderingen te maken met de voltooiing van de Economische en Monetaire Unie, met volledige inachtneming van de interne markt van de EU en op een open en transparante wijze voor de lidstaten buiten de eurozone.
Adviezen over de ontwerpbegrotingsplannen van de eurozone
De Commissie heeft ook beoordeeld of de ontwerpbegrotingsplannen van de eurozonelanden voor 2018 voldoen aan de bepalingen van het stabiliteits- en groeipact. Zij heeft 18 adviezen voor alle lidstaten van de eurozone aangenomen, met uitzondering van Griekenland.
Met betrekking tot de zestien landen in het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact:
Voor zes landen (Duitsland, Litouwen, Letland, Luxemburg, Finland en Nederland) voldoen de ontwerpbegrotingsplannen aan de vereisten voor 2018 in het kader van het stabiliteits- en groeipact.
Voor vijf landen (Estland, Ierland, Cyprus, Malta en Slowakije) blijken de ontwerpbegrotingsplannen in grote lijnen te voldoen aan de vereisten van het stabiliteits- en groeipact voor 2018. Voor elk van deze landen kunnen de plannen leiden tot een geringe afwijking van de middellangetermijndoelstelling of van het aanpassingstraject in die richting.
Voor vijf landen (België, Italië, Oostenrijk, Portugal, en Slovenië) bestaat het risico dat de ontwerpbegrotingsplannen niet voldoen aan de vereisten voor 2018 in het kader van het stabiliteits- en groeipact. De ontwerpbegrotingsplannen van die lidstaten kunnen leiden tot een significante afwijking van het aanpassingstraject in de richting van de respectieve middellangetermijndoelstelling. Ook wordt verwacht dat België en Italië niet zullen voldoen aan de schuldreductiebenchmark.
In het geval van Italië is de aanhoudend hoge overheidsschuld een reden tot bezorgdheid. In een brief aan de Italiaanse autoriteiten deelden vicevoorzitter Dombrovskis en commissaris Moscovici mee dat de Commissie van plan is in het voorjaar van 2018 opnieuw te beoordelen of Italië aan de schuldreductiebenchmark voldoet.
Met betrekking tot de twee landen die onder het corrigerende deel van het stabiliteits- en groeipact (d.w.z. onder de buitensporigtekortprocedure) blijven vallen:
Voor Frankrijk, dat vanaf 2018 aan het preventieve deel onderworpen zou kunnen worden indien tijdig een duurzame correctie van het buitensporig tekort wordt bereikt, bestaat voor het ontwerpbegrotingsplan een risico van niet-naleving van de vereisten voor 2018 in het kader van het stabiliteits- en groeipact, aangezien in de economische najaarsprognoses 2017 van de Commissie een aanzienlijke afwijking van het vereiste aanpassingstraject in de richting van de middellangetermijndoelstelling wordt verwacht en de schuldreductiebenchmark in 2018 niet wordt gehaald.
Voor Spanje is het ontwerpbegrotingsplan in grote lijnen in overeenstemming met de vereisten voor 2018 in het kader van het stabiliteits- en groeipact, aangezien het nominale tekort volgens de economische najaarsprognoses 2017 van de Commissie in 2018 onder de in het Verdrag vastgelegde referentiewaarde van 3 % van het bbp zal blijven, hoewel de nominaletekortdoelstelling naar verwachting niet wordt gehaald en de budgettaire inspanning significant achterblijft bij het aanbevolen niveau.
De Commissie heeft ook een aantal stappen genomen in het kader van het stabiliteits- en groeipact:
VERENIGD KONINKRIJK
De Commissie beveelt aan de buitensporigtekortprocedure te beëindigen voor het Verenigd Koninkrijk. De prognoses van de Commissie bevestigen de tijdige en duurzame aard van de correctie door het Verenigd Koninkrijk van zijn buitensporig tekort in het begrotingsjaar 2016-2017.
ROEMENIË
Voor Roemenië heeft de Commissie vastgesteld dat geen doeltreffende maatregelen zijn genomen in reactie op de aanbeveling van de Raad van juni en stelt zij voor dat de Raad een herziene aanbeveling richt tot Roemenië om zijn significante afwijking van het aanpassingstraject in de richting van de middellangetermijndoelstellingen voor de begroting te corrigeren. In juni 2017 had de Raad Roemenië een jaarlijkse structurele aanpassing van 0,5 % van het bbp gedaan in het kader van de significante-afwijkingsprocedure aanbevolen. Op grond van de ontwikkelingen sindsdien en het ontbreken van doeltreffende maatregelen door Roemenië om zijn significante afwijking te corrigeren, stelt de Commissie nu een herziene aanbeveling voor van een jaarlijkse structurele aanpassing van minstens 0,8 % van het bbp in 2018.
Volgende stappen
De Commissie verzoekt de Raad het pakket te bespreken en de vandaag aangeboden richtsnoeren goed te keuren en kijkt uit naar een constructief debat met het Europees Parlement over de beleidsprioriteiten voor de EU en de eurozone.
Meer informatie
Waarschuwingsmechanismeverslag 2018
Aanbeveling voor de eurozone 2018
Ontwerp van het gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid 2018
Voorstel voor de wijziging van de werkgelegenheidsrichtsnoeren
Mededeling over de ontwerpbegrotingsplannen van de eurozone
Volg vicevoorzitter Dombrovskis op Twitter: @VDombrovskis
Volg commissaris Moscovici op Twitter: @pierremoscovici
Volg DG ECFIN op Twitter: @ecfin
IP/17/4681
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |