DEN HAAG (ANP) - In de 28 lidstaten van de Europese Unie gaat het bij de Europese verkiezingen om heel verschillende thema's. In Zuid-Europa wordt vooral gesproken over de bezuinigingen die de bevolking zwaar hebben getroffen en in Groot-Brittannië is de afkeer van Europa sterk gegroeid. Daar wordt de EU als economisch minder relevant gezien en richt de aandacht zich op het economisch groeipotentieel van landen buiten de EU, zoals de Verenigde Staten en China.
Dat stelt Adriaan Schout, coördinator Europese studies aan het instituut Clingendael. Hij is de afgelopen tijd in diverse landen geweest en heeft gezien hoe de bevolking op heel verschillende manieren tegen Europa en hun politici aankijkt. Vorige week was hij in Zweden. De Scandinaviërs spelen in zijn ogen dubbel spel: zij hebben op Finland na de euro niet ingevoerd, maar pleiten wel voor verdieping van de eenheidsmunt. Pas als de problemen met de euro zijn opgelost, willen de Zweden en Denen invoering van de munt overwegen, wat jaren kan duren.
Gezien de reacties op de toestroom van immigranten uit Eritrea in Nederland zou kunnen worden gedacht dat de Zuid-Europeanen zich zeer druk maken over het grote aantal immigranten dat naar hun land komt. De bezuinigingen en belastingverhogingen raken hun echter veel meer. Daarbij constateert Schout grote verschillen. De Spanjaarden zijn zich veel meer dan de Italianen bewust van hun eigen falen. Zij hebben er veel aan gedaan om de problemen zelf op te lossen, terwijl de Italianen veel meer vinden dat Europa zich niet met hun problemen moet bemoeien of hen moet helpen.
Oost-Europeanen begrijpen de betekenis en de grote waarde van de Europese Unie voor hun land, onder meer als bescherming tegen Rusland, maar het wantrouwen tegen politici en de onbekendheid met de werking van de unie zijn daar zo groot dat de opkomst naar verwachting opnieuw opvallend laag zal zijn. Bij de vorige verkiezingen in 2009 kwam in Litouwen bijvoorbeeld maar 21 procent van de kiesgerechtigden opdagen, in Polen 24,5 procent en in Slowakije 28,3 procent. Schout was nog niet zo lang geleden in dat laatste land en was daar getroffen door de wrevel tegen politici in het algemeen. Zij werden uitgemaakt voor een aparte kaste die alleen zijn eigen belang op het oog heeft en hun invloed in de EU werd helemaal niet gezien.
Volgens Schout is er alle reden zich zorgen te maken over Frankrijk. Dat land stelt noodzakelijke economische veranderingen uit. Er is daar volgens hem weinig discussie over de Europese Unie. De Fransen denken dat het met het afstaan van soevereiniteit niet zo'n vaart loopt. Voor hen spelen culturele kwesties en bijvoorbeeld het handelsverdrag met de Verenigde Staten veel meer.
Meer over ...